Insights
Welke hefbomen kunnen de transitie naar een circulaire economie helpen versnellen? Trends Z nodigt experten uit om die vraag te beantwoorden voor bedrijven in de bouwsector. Daarbij wordt onder andere ook ingegaan op de drempels die ze ondervinden.
Op 15 april 2024 bracht Trends Z verschillende experts samen voor een rondetafelgesprek over de circulaire economie, om de werking en de meerwaarde van circulair ondernemen in detail te bespreken. In de uitzending van 30 juni 2025 focust Trends Z op circulair ondernemen in de bouwsector. Experts gaan in op de praktische drempels én kansen voor circulair ondernemen.
Alle leden van het panelgesprek zijn het erover eens: de zaadjes voor een circulaire economie zijn geplant, nu is het tijd om op te schalen. Dat blijkt in de praktijk minder evident, want een gebrek aan kennis, ervaring en financiering vertraagt vaak de omslag.
Axel Segers, CEO van EXIE, een producent van biobased bouwmaterialen, herkent die obstakels: “We gebruiken grondstoffenGrondstoffen worden vaak uit de natuur gehaald, zijn eindig en niet-hernieuwbaar, zoals steenkool, erts, ... uit de landbouw, zoals hennep, voor de productie van isolatiematerialen. Vijf jaar geleden was de markt daar niet klaar voor, maar vandaag groeit de vraag. Ik zie vooral samenwerking, ondersteuning vanuit de overheid en het beschikbaar stellen van de nodige financiële stimulansen als belangrijke hefbomen.”
Ook David Eloy, bestuurder van bouwbedrijf Groupe Eloy, ziet kansen: “De impact van de bouwsector is groot en dus nemen we onze verantwoordelijkheid. Door bouwafval zoals beton correct te sorteren en te transformeren, krijg je een hoogwaardige nieuwe grondstof voor nieuwbouw of renovatie.”
Caroline Deiteren, directeur-generaal van beroepsorganisatie Embuild Vlaanderen, ziet het belang van circulair bouwen ook toenemen: “Onze leden willen hier stappen in zetten en wij faciliteren dat. Zo stelden we in maart het charter Biocirculair Bouwen voor. De ambitie is om van gebouwen een opslagplaats van CO2 te maken. Door zoveel mogelijk gebruik te maken van biocirculaire materialen die lokaal geproduceerd worden bijvoorbeeld. 190 bedrijven, waaronder EXIE, ondertekenden dit charter en engageren zich hiermee tot samenwerking en innovatie.” Embuild streeft ernaar dat tegen 2050 biocirculaire materialen in nieuwbouw en renovatie de norm zijn.
In Wallonië speelt GreenWin een belangrijke rol in het faciliteren van kennisdeling tussen bedrijven in de sectoren van de chemie, bouw en omgeving. Voorzitter David Lamy benadrukt dat meer dan 200 bedrijven al lid zijn geworden. “Samen zoeken we niet alleen naar duurzame oplossingen, maar ook naar economische meerwaarde. Het kan trouwens geen toeval zijn dat onze leden sterk groeien. De link tussen duurzame innovatie en circulair ondernemen en een groeiende competitiviteit valt op.
Maar ook andere sectoren timmeren aan een circulaire toekomst. Lieze Cloots, afdelingshoofd strategie en beleid bij OVAM, is betrokken bij de vele lerende netwerken die hierrond worden opgezet. “Thema’s als circulair aankopen, anders verpakken en delen of huren brengen heel wat ondernemers samen om kennis uit te wisselen. Die ketenaanpak wordt doorgetrokken in de nieuwe projectoproep die OVAM en Vlaanderen Circulair lanceren en waarin voor 2 miljoen euro steun wordt voorzien voor bedrijven die projecten indienen rond samenwerking en delen van grondstoffen in de circulaire economie.”
Hélène Herman, Communications Officer bij Circular Wallonia, helpt bedrijven elke dag drempels te overwinnen. “Naast samenwerking, kennisdeling en financiële ondersteuning is ook digitalisering een belangrijke hefboom. We zien dat dit de efficiëntieEfficiëntie focust op de productiviteit van de middelen, dus op de verbetering van het verband tussen de gebruikte natuurlijke grondstoffen en het voordeel dat ze opleveren in de vorm van gefabriceerde producten of geleverde diensten. verhoogt, circulaire oplossingen makkelijker ingang doet vinden bij bedrijven en ook de marktpositie van kmo’s helpt verbeteren.”
Lien Meurisse en Etienne Mignolet, woordvoerders bij de FOD Economie, wijzen ook op de mogelijkheden van projectsubsidies en samenwerkingsverbanden. “Wij helpen Belgische ondernemers door hen te inspireren en informeren over de circulaire economie, zowel op onze eigen website als die van ons project Tijd voor Circulair.
In het kader van het plan voor Herstel en Veerkracht van België zetten we projectoproepen op in samenwerking met de FOD Volksgezondheid. De projectoproep van de FOD Economie ging over de substitutie van zorgwekkende chemische stoffen. De projectoproep van onze federale collega’s ging over het stimuleren van ecodesign. 32 bedrijven werden geselecteerd om projecten uit te werken. Voorlopig staan er geen nieuwe oproepen open maar, we merken wel dat er vanuit de praktijk veel vraag is naar dergelijke ondersteuning. Verder is onze zelftest op Tijd voor Circulair een handige tool waarmee bedrijven kunnen onderzoeken hoe ver ze staan in hun circulaire inspanningen. Dat helpt om de volgende stappen te bepalen, hefbomen te zoeken en zo drempels te overwinnen.”
