Het project SSbD4SME (“Safe and Sustainable by Design for SMEs”) gaat die uitdaging aan door een praktische digitale tool te ontwikkelen die zich speciaal richt tot kleine en middelgrote ondernemingen. Het doel: kmo's helpen bij het ontwerpen of verbeteren van hun materialen en producten door veiligheid en duurzaamheid vanaf de ontwerpfase te integreren.
Van idee tot realiteit: veiligheid en duurzaamheid vanaf het begin integreren
Traditioneel beoordelen veel bedrijven de milieu-impact of de veiligheid van een product pas na het ontwerp, of zelfs pas nadat het op de markt is gebracht. SSbD4SME draait deze logica om.
Dankzij deze tool kunnen bedrijven de veiligheid en duurzaamheid van een materiaal of product analyseren nog voordat de productie van start gaat. Het resultaat: tijdwinst, minder risico's en een eenvoudigere naleving van de voortdurend veranderende regelgeving.
De tool zal verschillende aanvullende modules omvatten:
- karakterisering van gevaren: om de potentiële chemische risico's te beoordelen
- blootstelling van mens en milieu: om te meten hoe mensen en ecosystemen kunnen worden beïnvloed
- levenscyclusanalyse (LCA): om de milieuvoetafdruk van het product te kennen, van de productie tot het einde van de levensduur
Door die functionaliteiten te combineren, kunnen kmo's tijdens het selectieproces snel nieuwe stoffen of alternatieven screenen en zo meer verantwoorde en beter onderbouwde beslissingen nemen.
Wanneer wetenschap en digitale innovatie elkaar ontmoeten
SSbD4SME profiteert van de expertise van VITO, niet alleen op het gebied van gevaren-, blootstellings- en levenscyclusbeoordelingen, maar ook bij de ontwikkeling van robuuste en gebruiksvriendelijke digitale tools.
Die combinatie garandeert dat de tool zowel wetenschappelijk betrouwbaar als eenvoudig te integreren is in de dagelijkse processen van kmo's.
Dit project, dat geworteld is in onderzoek en ontwikkeling, illustreert perfect hoe O&O een concrete hefboom kan worden voor de circulaire economie: door betere beslissingen te nemen vanaf het ontwerp, wordt afval verminderd, wordt het gebruik van hulpbronnen geoptimaliseerd en worden negatieve effecten beperkt nog voordat ze zich voordoen.
De tool samen met kmo's bouwen, en niet alleen voor hen
Vanaf het begin heeft SSbD4SME ervoor gekozen om samenwerking met kmo's centraal te stellen in zijn aanpak. Het projectteam werkt rechtstreeks samen met bedrijven om:
- hun kennis van het Safe and Sustainable by Design (SSbD)-kader te evalueren
- hun bereidheid te meten om binnen dit kader te werken
- hun concrete behoeften te begrijpen om een echt nuttig instrument te kunnen ontwerpen
Door middel van workshops, enquêtes en directe uitwisselingen zorgt het project ervoor dat de tool inspeelt op reële uitdagingen en niet alleen voldoet aan academische criteria.
Deze collaboratieve aanpak illustreert een fundamenteel principe van de circulaire economie: innovatie ontstaat uit dialoog tussen economische, wetenschappelijke en technische actoren.
Kmo's de middelen geven om leiders op het gebied van duurzame innovatie te worden
Voor veel kleine en middelgrote ondernemingen kan het integreren van veiligheid en duurzaamheid in het productontwerp complex lijken, vooral met beperkte middelen. SSbD4SME wil die belemmeringen wegnemen.
Door een kant-en-klaar, wetenschappelijk onderbouwd en gemakkelijk toegankelijk instrument aan te bieden, geeft het project kmo's de middelen om:
- regelgeving te anticiperen en te blijven naleven
- milieu- en gezondheidsrisico's te verminderen/vermijden voordat ze zich voordoen
- hun imago als innovatief en verantwoordelijk bedrijf te versterken
Het gaat niet alleen om naleving: het is een strategie om producten en processen toekomstbestendig te maken en tegelijkertijd bij te dragen aan een duurzamer industrieel ecosysteem.
En daarna?
Aan het einde van het project zal SSbD4SME een complete digitale tool opleveren, die door de kmo's zelf is getest en gevalideerd. Zodra het beschikbaar is, zal het klaar zijn voor concreet en dagelijks gebruik.
Maar naast de software is er nog een grotere uitdaging: de manier waarop bedrijven omgaan met innovatie moet veranderen. SSbD4SME laat zien dat met de juiste tools en de juiste aanpak veiligheid, duurzaamheid en commercieel succes hand in hand kunnen gaan.
De FOD Economie is niet verantwoordelijk voor de verklaringen over de projectresultaten. De uitvoering van de projecten blijft de verantwoordelijkheid van de winnaars.
