Circulair ondernemen wordt snel geassocieerd met recyclageRecyclage is elke vorm van valorisatie die (ook organisch) afval omzet in stoffen, materialen of afgewerkte producten, al dan niet met hun oorspronkelijke functie., duurzame grondstoffenGrondstoffen worden vaak uit de natuur gehaald, zijn eindig en niet-hernieuwbaar, zoals steenkool, erts, ... en ecodesign. Je vindt heel wat informatie over jouw specifieke sector op Tijd voor Circulair van de FOD Economie. Heel wat ondernemers denken minder snel aan het verdienmodel waarop de verkoop van een product gebaseerd is. En toch kan dit een boost geven aan de circulariteitDe circulariteit beschrijft de hoeveelheid materialen die in een gesloten kring worden beheerd. van je onderneming. Werken volgens de principes van de functionaliteitseconomieDe functionaliteitseconomie mikt op de commercialisering van het gebruik van een goed in plaats van het bezit. biedt immers heel wat kansen.
Wat is de functionaliteitseconomie?
In plaats van een product te verkopen, verkoop je een dienst. Zo simpel is het. De klant betaalt dus niet voor een eigendomsoverdracht van een product, maar wel voor het gebruik ervan voor een bepaalde termijn.
Je gaat een overeenkomst aan met je klant die niet enkel een verkooptransactie inhoudt, maar een samenwerking op langere termijn en waarbij op het einde ervan het product opnieuw bij de producent of aanbieder terechtkomt. De focus ligt dus op de gebruikswaarde van het product, eerder dan op het product zelf. Dit leunt aan bij de deeleconomieDe term 'deeleconomie' verwijst naar collaboratieve economische modellen of platformen die een open markt creëren voor het tijdelijke gebruik van goederen en diensten, die vaak door privépersonen worden gemaakt of geleverd., waarbij je een open markt creëert voor het gebruiken en delen van goederen en diensten.
Je vindt meer informatie over het inzetten van een product als dienst in de Product-as-a-Service (PaaS)-gids, ontwikkeld door de FOD Volksgezondheid, in de toolbox op deze website.
Hoe werkt dat precies?
Hoe je die functionaliteitseconomie het best kan toepassen in jouw onderneming is afhankelijk van je aanbod, je marktpositie en je doelgroep. Mogelijke modellen zijn:
- Leasing of verhuur: klanten huren een product voor een bepaalde periode.
- Delen of collectief gebruik: producten worden gedeeld tussen meerdere gebruikers.
Het komt altijd op hetzelfde neer: je klant betaalt voor de dienst die je levert, niet voor het product zelf. En na afloop van de overeenkomst keert het product terug naar de aanbieder.
Wat zijn de voordelen?
Het adopteren van de functionaliteitseconomie biedt diverse voordelen voor zowel bedrijven als klanten. Hieronder vind je de belangrijkste voordelen:
- Vergroting van je marktpositie: je bereikt een nieuwe doelgroep die geïnteresseerd is in huren, leasen of delen in plaats van kopen.
- Betere circulariteit: doordat het product eigendom blijft van de aanbieder, heeft die een grotere motivatie om duurzame en langdurige producten te ontwikkelen.
- Kostenbesparing voor klanten: klanten betalen enkel voor het gebruik van het product, wat kan leiden tot lagere kosten dan het kopen van een product dat maar af en toe wordt gebruikt.
Gebruiksgerichte vs. resultaatsgerichte diensten
Er zijn twee vormen van het aanbieden van een dienst:
- Een eerste optie zijn gebruiksgerichte diensten. In dit activiteitenmodel reken je het gebruik van een bepaald product aan bij de klant, maar blijft de uitrusting van het product eigendom van de producent.
- Een andere manier is het aanbieden van resultaatsgerichte diensten. Dan is er geen vooraf bepaald gamma van producten opgenomen in de overeenkomst, maar verbind je je als aanbieder wel tot het behalen van een vastgelegd resultaat. Met welke producten of diensten dit wordt gerealiseerd is minder belangrijk dan het doel dat je samen hebt vooropgesteld.
Of je kiest voor een gebruikersgerichte of resultaatsgerichte overeenkomst is afhankelijk van de mogelijkheden en voorkeuren van je bedrijf en je klanten.
